Het fietstoerisme in Limburg is in volle groei. De meer dan 2 miljoen fietsers op het fietsroutenetwerk zorgen voor een grote economische impact. De euro’s die door de fietstoeristen worden besteed, zorgen voor bijkomende omzet in de fietscafés en –logies, en bij uitbreiding in de volledige Limburgse horeca. Omzet zorgt ook voor jobcreatie. Maar de impact van het fietsroutenetwerk reikt nog verder dan omzet en jobs. Het zorgt ook voor ontspanning voor de Limburgers, en dit dicht bij huis. Het Limburgs fietsparadijs zorgt zo voor quality time voor de Limburgers. Welvaart, economie en welzijn zijn zo in één toeristisch topproduct verenigd.
Om de kwaliteit van dit topproduct van de economie van de vrije tijd voor de fietstoeristen en de Limburgers te behouden en zelfs nog te verbeteren, lanceert de provincie Limburg een nieuwe aanpak in het beheer van de fietspaden. Per gemeente wordt het fietsroutenetwerk gescreend. Deze aanpak zorgt voor maatwerk zodat samen met de gemeente heel gericht maar ook duurzaam kan worden ingezet op kwaliteit, comfort en beleving. Limburg is en blijft zo op kop in het fietstoerisme.
Welkom in het Limburgs Fietsparadijs
Meer dan twintig jaar geleden was de provincie pionier met het fietsknoopsysteem. Anno 2018 is het fietstoerisme een belangrijke motor van de economie van de vrije tijd. Elk jaar worden meer dan 2 miljoen fietsers op het 2.000 km lange fietsroutenetwerk geteld. Dit is een lange fietsersketting van Hasselt tot het Spaanse Malaga.
Dit succes is het resultaat van volgehouden investeringen van de provincie en de 44 Limburgse gemeenten in de kwaliteit van het netwerk. De provincie heeft de voorbije zes jaar een budget van 2,3 miljoen euro ingezet. Dit is bijna de helft van het totale investeringsvolume van ruim 5 miljoen euro dat samen met de 44 gemeenten de voorbije jaren in het fietsroutenetwerk is geïnvesteerd. De focus van deze werken was vooral gelegen op onderhoud, kwaliteit, comfort en beleving.
Bijkomend zet de provincie nog eens meer dan 20 mensen aan het werk in het dagelijks onderhoud van het fietsroutenetwerk. In opdracht van de provincie zijn het ganse jaar door 3 onderhoudsploegen actief. De provincie Limburg heeft zelf 6 arbeiders in dienst die over een goede signalisatie waken of zorgen voor een heldere omleiding bij eventuele werken.
Verder zijn er twee ploegen van de sociale economiebedrijven De Wroeter en De Biehal actief in het onderhoud. Zij zorgen voor het opruimen van zwerfvuil, het maaien rond de palen en snoeiwerken langsheen het fietsroutenetwerk. In deze twee ploegen zijn mensen tewerkgesteld, die in het gewone bedrijfsleven moeilijk een job vinden.
Meerjarig kwaliteitsplan zorgt voor efficiëntieslag in kwaliteit en beleving
Met grootschalige en innovatieve investeringsprojecten zoals ‘Fietsen door het Water’ in Bokrijk, ‘Fietsen door de Bomen’, ‘Fietsen door de Heide’ en ‘Fietsen onder de Grond’ wordt fietsbeleving gecreëerd die in geen enkel omliggende regio wordt aangeboden. Deze projecten mikken op topbeleving en worden in de toeristische marketing door Toerisme Limburg maximaal uitgespeeld.
Deze fietsbeleving wordt speciaal gecreëerd, maar op het volledig fietsroutenetwerk zijn er talrijke stukken waar de beleving als het ware in het landschap, in het aanwezige erfgoed, in de plaatselijke dorpsgezichten, …voor het grijpen ligt. Met een innovatieve aanpak willen wij nu kwaliteit en beleving combineren door voor elke gemeente een meerjarig kwaliteitsplan op te maken. Hiermee kan een grote efficiëntieslag worden gemaakt. De gemeentelijke budgetten bestemd voor het fietsroutenetwerk kunnen beter in het gemeentelijk budget worden ingepast en de provinciale subsidies kunnen efficiënter worden ingezet. Bovendien worden kwaliteit, comfort, veiligheid en beleving simultaan aangepakt.
In elke gemeente worden de trajecten van het fietsroutenetwerk aan de hand van het digitaal inventarisatiesysteem Easygis volledig geïnventariseerd met aandacht voor de infrastructuurkenmerken (type weg/pad, ondergrond, breedte,…), de kwaliteit ervan en de beleving tijdens het fietsen (rust, afwezigheid gemotoriseerd verkeer, mooie landschappen,…). De resultaten van dit diepteonderzoek worden grondig geanalyseerd. Een eindrapport beschrijft eventuele knelpunten en werkpunten die de komende jaren kunnen worden aangepakt. Belangrijk is de minder scorende aspecten van de screening te remediëren en de beleving voor de recreatieve fietser maximaal te versterken.
Met deze aanpak leveren we niet alleen maatwerk per gemeente. Indien we alle screeningen in elkaar passen, wordt voor het volledige fietsroutenetwerk een gebiedsdekkend plan gemaakt, waaraan de volgende legislatuur kan worden gewerkt. Het succesvol partnerschap van provincie en gemeenten wordt zo bestendigd.
25 km fietsroutenetwerk in Alken als piloot
Als eerste gemeente is Alken als proefproject opgestart. Alle trajecten van het fietsroutenetwerk op grondgebied Alken zijn afgefietst, ingebracht in de Easygis-tool en geanalyseerd om tot een eindrapport te komen. In deze gemeente is er 24,6 km toeristisch fietsroutenetwerk waarvan 3,8 km uitgestippeld is op fietspaden en 20,8 km samen met gemotoriseerd verkeer loopt.
Fietspaden bestaan hoofdzakelijk uit beton (45,1%) en betonstraatstenen (42,7%) en zijn over het algemeen in goede staat. Deze goede staat is o.m. te danken aan de investeringssubsidie van bijna 90.000 euro die uit het provinciaal investeringsfonds aan de gemeente is toegekend. Hier zijn 6 punten geselecteerd waar nog verbetering mogelijk is.
Daar waar er samen met gemotoriseerd verkeer wordt gefietst, rijdt de fietser hoofdzakelijk op asfalt (81%) en in mindere mate op beton (14,2%). De wegen zijn grotendeels van goede kwaliteit voor de fietsers met 7 trajectstukjes waar een verbetering noodzakelijk blijkt (grafiek).
Omdat veiligheid hoog in het vaandel staat, werd ook dit criterium geëvalueerd. Hierbij werd vastgesteld dat er op 3 punten een gevaarlijke oversteekplaats moet aangepakt worden en de inrichting van 2 tractorsluizen voor verbetering vatbaar is.
Fietsen in Alken betekent voornamelijk afwisseling tussen de vergezichten in landbouwgebieden, de al dan niet verkeersluwe woongebieden en enkele mooie beekvalleien. In Alken zijn, op vlak van natuur, mooie landschappen en rust, twee derden van de trajecten redelijk tot erg belevingsvol ingeschaald. Een overige aandeel van de trajecten zal onderzocht worden om zoveel mogelijk kilometers tot een aangename beleving te transformeren.