De aankondiging van de opname van de biercultuur in de UNESCO-lijst van cultureel immaterieel erfgoed wordt door Bokrijk enthousiast onthaald. “Ook het openluchtmuseum van Bokrijk schaarde zich mee achter dit dossier. Wij zijn erg verheugd met dit nieuws”, zegt Igor Philtjens, voorzitter van vzw Het Domein Bokrijk en gedeputeerde van Cultuur, Toerisme en Erfgoed. “Behalve een rijke verzameling aan historische gebouwen en voorwerpen, geeft het museum ook immaterieel cultureel erfgoed – rituelen, verhalen en technieken – een plaats in haar collectie. Bovendien nemen we al een tiental jaar een actieve rol op in de bewaring van het erfgoed rond artisanaal en historisch bierbrouwen.”
“Immaterieel cultureel erfgoed omvat alle tradities, gebruiken, gewoonten en technieken die we vandaag koesteren en willen doorgeven aan de volgende generaties, en die uiting geven aan een culturele identiteit en diversiteit”, aldus de UNESCO Conventie voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed uit 2003.
Bier is cultureel erfgoed
De biercultuur in België is dan ook terecht in de UNESCO-lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed opgenomen. Het is immers een traditie die sinds mensenheugenis en tot op de dag van vandaag in heel het land beleefd wordt. Bier heeft in België in al zijn diversiteit een plaats in cafés, in de woonkamer, bij feesten en evenementen, in de gastronomie en op zoveel andere plaatsen. De biercultuur maakt dan ook deel uit van de identiteit en het cultureel erfgoed van heel het land.
Maar het zijn vooral de talrijke maatregelen door tal van organisaties en instellingen die een garantie bieden dat de biercultuur ook op lange termijn blijft bestaan, die de UNESCO ertoe hebben aangezet om de biercultuur in België te erkennen. In haar beslissing werd in dit verband uitdrukkelijk verwezen naar het feit dat deze biercultuur zich steeds weer aanpast aan een zich veranderende maatschappij en dat de nodige maatregelen genomen worden om overmatig alcoholgebruik te bestrijden. Bokrijk staat daar volledig achter.
Reconstructie brouwproces
Het openluchtmuseum van Bokrijk is een door de Vlaamse Regering landelijk erkend museum en een door UNESCO geratificeerd expertisecentrum voor immaterieel cultureel erfgoed. In nauwe samenwerking met vzw Biergilde Demerdal en met partners zoals het Hopmuseum in Poperinge of de universiteiten KUL en UFSIA, besteedt Bokrijk al geruime tijd aandacht aan het vrijwaren van de tradities en gebruiken rond het bierbrouwen. Dit gebeurt onder meer door het historisch brouwproces voor de museumbezoekers te reconstrueren en te duiden. In deze rol heeft Bokrijk de kandidatuurstelling actief ondersteund.
De perfecte locatie
“Met een historische museumbrouwerij, een hopast, een hopveld, graanakkers, molens, herbergen én de nodige expertise, is het openluchtmuseum de geknipte locatie om de stiel van het artisanaal brouwen opnieuw tot leven te brengen. Zo vertelt Bokrijk op een integrale en belevingsvolle manier het verhaal van de biercultuur en dragen we bij aan de bescherming van de biercultuur in België”, aldus Igor Philtjens. In de nabije toekomst zet Bokrijk nog sterker in op de bewaring en publieksontsluiting van het vakmanschap van het brouwen. Dit zal gebeuren via het project ‘bokrijk brandmerkt’ (BKRK) waarbij vakmanschappen van vandaag, gisteren en morgen op een hedendaagse manier worden ontsloten in het museum.