Voor haar drie erfgoedsubsidiereglementen zoekt de provincie Limburg in 2023 nieuwe kandidaatprojecten. Verspreid over de drie reglementen honoreerde de deputatie in 2022 17 Limburgse onroerenderfgoedprojecten en werd voor deze projecten een subsidiebedrag van 183 353 euro voorzien. Ondanks moeilijke tijden met eerst de pandemie en daarna de gestegen levensduurte, blijft de lokale erfgoedsector druk bezig met het uitrollen van initiatieven. Als samenleving hebben we nood aan erfgoed. Het is onderdeel van onze identiteit en we dragen het ook uit naar onze gasten. Als provincie geven we graag een impuls aan initiatieven die de meerwaarde bevestigen van onroerend erfgoed en van erfgoedbeleving op maat van iedereen.
2022 is goed voor 530 456 euro investeringen in onroerend erfgoed
De provincie Limburg reikt jaarlijks subsidies uit aan uiteenlopende projecten voor het Limburgse onroerend erfgoed. Dit gebeurt door drie subsidiereglementen, elk met zijn eigen klemtonen:
- Het reglement “Projecten onroerend erfgoed” ondersteunt projecten die inzetten op het onderzoek, het bewaren en het ontsluiten van Limburgs onroerend erfgoed. Projecten maken kans op een subsidie tot 60% van de kosten, met een maximum tot 25 000 euro.
- Het reglement “Niet-beschermd klein historisch erfgoed” ondersteunt specifiek het onderhoud en de restauratie van niet wettelijk beschermd klein bouwkundig erfgoed in Limburg. Projecten maken kans op een subsidie tot 60% van de kosten, met een maximum tot 12 000 euro.
- Het reglement “Jong redt Oud” ondersteunt projecten waarbij jongeren actief aan de slag gaan met Limburgs onroerend erfgoed. Projecten maken kans op een subsidie tot 100% van de kosten, met een maximum tot 2 500 euro.
In totaal werden in 2022 21 aanvragen ingediend waarvan er 17 werden goedgekeurd. Deze 17 projecten kregen samen 183 353 euro provinciale steun. Daar staat tegenover dat de projecten in totaal 530 456 euro in het Limburgse onroerend erfgoed investeren. Dit is bijna een verdrievoudiging van onze provinciale inleg. Onze subsidies zijn dus een belangrijke hefboom om investeringen in erfgoed te realiseren.
Drie geselecteerde projecten weerspiegelen de variatie in ons onroerend erfgoed
Limburg is een regio met een lange, rijke en diverse geschiedenis. Dat komt ook naar boven bij de onroerend erfgoedprojecten die een subsidie kregen:
In het kader van het reglement “projecten onroerend erfgoed” kreeg Erfgoed Lommel vzw een subsidie van 24 035 euro om het voormalige Museum De Kolonie om te vormen tot een onroerenderfgoeddepot. Dergelijke depots richten zich hoofdzakelijk op archeologische vondsten die samen met hun opgravingsarchief bij wet bewaard moeten worden met het oog op verder onderzoek en het tonen van vondsten aan het publiek. In Limburg zijn er niet overal dergelijke onroerenderfgoeddepots waardoor veel bouwheren en archeologische studiebureaus met hun vondsten geen blijf weten. Voor de regio Bosland biedt het nieuwe “Archeohuis De Kolonie” de oplossing. Erfgoed Lommel vzw werkt in de komende periode ernaartoe om een Vlaamse erkenning voor haar nieuwe depot binnen te halen. Daar hangen ook werkingssubsidies aan vast. In Limburg is er voorlopig nog maar één Vlaams erkend onroerenderfgoeddepot en dat is het GAZO-depot in Sint-Truiden. Dringend nood aan meer dus.
In het kader van het reglement “Niet-beschermd klein historisch erfgoed” kreeg de gemeente Hechtel-Eksel een subsidie van 6 052 euro om op de begraafplaats van Eksel alle graven van lokaal historisch belang te groeperen in een erfgoedperk. De gemeente doorliep met de heemkundige kring een traject om de graven op de begraafplaats van Eksel te inventariseren en een keuze te maken welke graven bewaard worden. Bij de herinrichting van de begraafplaats werden deze graven van lokaal historisch belang samengebracht in een speciaal perk.
In het Wild- en Wandelpark Molenheide wordt aan een groot project gewerkt waarbij landduinnatuur wordt hersteld. Hierbij is ook archeologisch onderzoek gevoerd. Het ontstaan van het gebied kent namelijk een rijke voorgeschiedenis van de laatste ijstijd tot de middeleeuwen. In het kader van het reglement “Jong redt Oud” kreeg het Regionaal Landschap Lage Kempen een subsidie om op de Archeologiedagen 2022 met een klas uit het secundair onderwijs in Houthalen-Helchteren ter plaats te gaan en te leren over de geschiedenis van het gebied en zelf te gaan boren om de bodemlagen van het gebied vast te stellen. Dat alles gebeurde onder de professionele begeleiding van één van de archeologen die het onderzoek aan het voeren zijn. Het Regionaal Landschap kreeg deze activiteit voor de volle 100% gesubsidieerd voor een bedrag van 2 270 euro.
Reglementen blijven ook in 2023 actief
Ook in 2023 kunnen lokale erfgoedspelers aanvragen indienen: lokale overheden, autonome gemeentebedrijven, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, kerkfabrieken, vzw’s, feitelijke verenigingen en in het geval van niet-beschermd klein historisch erfgoed ook private eigenaren.
In het kader van het reglement “Projecten onroerend erfgoed” zijn er jaarlijks twee deadlines voor aanvragen: 1 april en 1 oktober. Bij “Niet-beschermd klein historisch erfgoed” en “Jong redt Oud” kunnen aanvragen doorlopend worden ingediend.
Samen met al onze partners maken we van Limburg een regio waar erfgoed gewaardeerd wordt, en waar de Limburgers en onze gasten van erfgoed kunnen genieten. De investeringen die de provincie tot nu heeft gedaan in Limburgs onroerend erfgoed, hebben alvast een multiplicatoreffect waardoor er gemiddeld de afgelopen vijf jaar voor elke euro van de provincie nog eens 2 euro extra naar Limburgs onroerend erfgoed ging. Ik doe dan ook een warme oproep aan de Limburgse erfgoed-toeristische sector en de private eigenaren van niet-beschermd klein historisch erfgoed om samen in 2023 onze schouders hieronder te blijven zetten. Via deze oproep om nieuwe erfgoedprojecten in te dienen op de drie subsidiereglementen kunnen we als provincie de nodige impulsen en ondersteuning geven.
Voor meer informatie kan je terecht bij het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt, 011 23 75 75, pcce@limburg.be. – www.pcce.be/erfgoedsubsidie_onroerenderfgoed.
