De Zuid-Willemsvaart bestaat weldra 200 jaar. Een verjaardag die we niet zomaar voorbij kunnen laten gaan. Om de vaart te vieren ontwikkelden De Vlaamse Waterweg nv en het Regionaal Landschap Kempen en Maasland een nieuwe ontdekkingsroute langs de Zuid-Willemsroute. Vandaag stelden we deze route voor aan alle partners. Hiermee is de aftrap voor de duurzame ontwikkeling van de Willemsroute nu ook echt van start gegaan. “De route dompelt je onder in het verhaal van het kanaal en valt zowel te voet, met de fiets of met de boot te ontdekken. Je komt langs de mooiste plekjes van de regio en kan genieten van boeiende verhalen en foto’s over de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart”, belicht Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters.
In 2026 bestaat de Zuid-Willemsvaart 200 jaar. Dit 122 km lange kanaal werd in het begin van de 19e eeuw op slechts 4 jaar tijd met de hand uitgegraven. De Zuid-Willemsvaart werd een korter en betrouwbaar alternatief voor de vaak onvoorspelbare en onbevaarbare Maas en verbindt Maastricht met ’s Hertogenbosch. “Vandaag is het kanaal toegankelijk voor schepen tot 1500 ton. Jaarlijks worden er 1,6 miljoen ton goederen via de Zuid-Willemsvaart vervoerd. Zo worden 64.000 vrachtwagenritten vermeden, vrachtwagens die niet alleen heen maar ook terug moeten rijden. De binnenvaart is een belangrijke speler om de modal shift in Vlaanderen te realiseren. De meer dan 400 kilometer kleinere waterwegen in Vlaanderen spelen daar absoluut een belangrijke rol in”, duidt minister Peeters.
Om dit te vieren ontwikkelden De Vlaamse Waterweg en het Regionaal Landschap Kempen en Maasland een gloednieuwe ontdekkingsroute langs de Zuid-Willemsroute. Deze kersverse ontdekkingsroute is raadpleegbaar via de FARO erfgoedapp en dompelt je onder in het verhaal van het kanaal. Je hebt de keuze tussen drie routes: de Willemsroute Zuid (28,7 km), Midden (28,6) en Noord (40 km) waarbij je te voet, met de fiets of met de boot het verhaal van dit kanaal kan ontdekken. “Tijdens een fietstocht van een 3-tal uur beleef je aan de hand van diverse weetjes en herkenningspunten het verleden en heden van dit kanaal”, vertelt minister Peeters. “Ga je liever te voet op ontdekkingstocht? Geen probleem, je kiest de punten in de app waar je langs wandelt of scant de QR-codes onderweg.”
De gloednieuwe ontdekkingsroute is onderdeel van de Willemsroute. Deze recreatieve vaarroute, gelegen tussen Maastricht en Weert, passeert ook het mooie Belgisch-Limburgs grondgebied tussen Smeermaas en Lozen. Daarnaast kreeg de bestaande vaarkaart een update en staat een nieuwe website willemsroute.eu online.
Ook voor Limburg is dit een goede zaak. In onze provincie gaan we voor een toerisme dat goed is voor de gast en goed voor de Limburger. Dat doen we door betekenisvolle ervaringen in onze landschappen te ontwikkelen. De Willemsroute wordt een nieuwe troef om van onze unieke landschapspracht genieten, zowel op als langs het water.
Vernieuwde Willemsroute
Verder werd er de afgelopen 18 maanden gewerkt aan de duurzame ontwikkeling van de Willemsroute. Dit gebeurde in het kader van een Platteland-plus Project bij het Regionaal Landschap Kempen en Maasland, in samenwerking met De Vlaamse Waterweg en Visit Limburg.
De Willemsroute is een recreatieve rondvaart: vanuit het Bassin in Maastricht kunnen toervaarders door Belgisch-Limburg naar Weert, om via de Maasplassen en het Julianakanaal op Nederlands grondgebied, terug te keren naar Maastricht (of andersom). Het landschappelijk meest interessante stuk is de vrij rustige Zuid-Willemsvaart op Belgisch-Limburgs grondgebied tussen Smeermaas en Lozen.
Willemsroute als verbinder
De Willemsroute vormt een letterlijke link met het platteland en doorkruist zowel landbouw- als landschapsparken, wat een échte meerwaarde geeft voor de gebruiker van de route. Het is bovendien dé verbinder tussen de drie gebieden Nationaal Park Hoge Kempen, GrensPark Kempen~Broek en RivierPark Maasvallei en heeft daarmee alles wat nodig is om niet alleen het water ten volle te beleven maar ook het achterland en andersom. Met dit project werd alvast een eerste aanzet gegeven tot de duurzame ontwikkeling van de Willemsroute. Een vervolgtraject is echter nodig om te kunnen uitgroeien tot volwaardig en duurzaam grensoverschrijdend toeristisch topproduct.
Futureproof toerisme
De inzichten die tijdens het project werden opgedaan vormden de basis voor een ambitienota die de Willemsroute klaarstoomt voor de toekomst. Naast het uitvoeren van een knelpuntenanalyse, behoefteonderzoek en meerdere terreinverkenningen werd er ook feedback van stakeholders en ondernemers verzameld. Het varen dient vlot combineerbaar te zijn met het bestaande fiets- en wandelaanbod. Dat stimuleert meerdaags verblijfstoerisme en het algemeen bestedingsbedrag. En dat komt onze Limburgse economie ten goede.
“Bovendien stimuleert het duurzaam en innovatief ondernemerschap op en aan het water. Zo kan er een echte verbinding worden gemaakt tussen water en achterland, wat dan weer de plattelandsontwikkeling ten goede komt”, besluit gedeputeerde Inge Moors.