Naar aanleiding van Open Monumentendag 2014 op 14 september en de 100-jarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog worden voor het derde jaar zes Limburgse monumenten in de kijker gezet. Elk monument heeft een belangrijke rol gespeeld in de Eerste Wereldoorlog en is een relict met toeristisch potentieel. De historische plaatsen worden uitgerust met “Kastanje.”-infozuilen, bedoeld om de wildgroei aan infoborden, plakkaten en bewegwijzering tegen te gaan. De “Kastanje.”-stijl is dit jaar uitgebreid met nieuw straatmeubilair dat beter geschikt is voor een verstedelijkte omgeving. “Het is onze taak om ons erfgoed goed te documenteren en te presenteren”, aldus gedeputeerde van Cultuur en Erfgoed Igor Philtjens. “Zo maken we de Limburgers beter bewust van het belang van dat erfgoed en creëren we bovendien een extra toeristische trekpleister.”
De zes geselecteerde monumenten:
De Sint-Benedictusabdij van Achel was het laatste hoofdkwartier van generaal Deschepper. Hij voerde met honderden mannen een twee maanden durende guerrillastrijd tegen het Duitse leger. Toen het Belgische leger al achter de IJzer was teruggetrokken, waren de gevechten in Limburg nog steeds aan de gang. Bij de belegering van de abdij werd Deschepper naar Nederland verdreven.
In Molenbeersel (Kinrooi) ligt de meest volledige reconstructie van de elektrische grensdraad in Limburg. Meer dan 1,6 miljoen Belgen zijn vooral aan het begin van WO I gevlucht naar het buitenland. De grensdraad moest hier een halt aan stellen. De draad stond onder een lading van 2000 volt. Ongeveer 1000 mensen stierven bij pogingen om door de draad te kruipen.
Rond het station van Leopoldsburg kunnen tal van verhalen verteld worden over WO I. De plaatselijke spoorverbinding werd intensief gebruikt voor troepentransport en bevoorrading. Tegenover het station ligt hotel Legentil, een commandopost in de guerrillastrijd van generaal Deschepper tegen het Duitse leger. Het militair kamp van Leopoldsburg werd bezet door Duitsers en diende als oefenterrein en rustoord voor 20.000 Duitse frontsoldaten. De horeca in het centrum was het toneel van heimelijk verzet en spionage.
Het Dusartplein en de muur van de Dusartkazerne in Hasselt zijn genoemd naar kolonel Dusart, bevelhebber van het 11e Linieregiment. Bij het begin van WO I moest dat regiment de forten rond Luik verdedigen tussen Liers en Pontisse. Kolonel Dusart sneuvelde hier als eerste Belgische hoge officier. De kazerne was tijdens WO I een executieplaats voor veroordeelde burgers.
In de bossen bij het kasteel van het Provinciaal Domein Nieuwenhoven is een Duitse soldaat met pinhelm in een oude beuk uitgekerfd. De boom is een levend relict uit de Eerste Wereldoorlog en de figuur van de soldaat is al die tijd met de boom meegegroeid.
Het spoorwegviaduct van Sint-Martens-Voeren, op de spoorlijn Tongeren-Aken, vormt een stuk van de verbinding van het Ruhrgebied en de haven van Antwerpen. De spoorlijn werd gebouwd door de Duitse bezetter. Op het hoogtepunt van de bouw werkten 12.000 mensen aan de spoorlijn. Ongeveer 66 % daarvan waren Belgen.