Nieuwe toptentoonstelling in het Gallo-Romeins Museum: De Etrusken – Una storia particolare

15.03.2013 | # # # # # # 
Deel dit bericht
etrusken

Gedeputeerde Igor Philtjens opent op 15 maart een nieuwe topper in het Gallo-Romeins Museum. De tentoonstelling ‘De Etrusken – Una storia particolare’ brengt een ronduit schitterende cultuur in beeld.

Het Gallo-Romeins Museum biedt vanaf 16 maart 2013 een unieke kijk op de Etrusken. Die leefden in Italië, nog voor de Romeinen. De gezinsvriendelijke tentoonstelling ‘De Etrusken – Una storia particolare’ vertelt op een toegankelijke manier het verhaal van hun wat vergeten cultuur. Centraal staan hun contacten met andere volkeren zoals Grieken en Feniciërs. Hoogwaardige Etruskische objecten, uit tal van gereputeerde musea, pronken in een sfeervolle, eigentijdse setting. Multimedia en workshops maken de expo ook bijzonder geschikt voor kinderen.

Etrusken?

Het thuisland van de Etrusken lag zowat halverwege de Italiaanse laars, in het huidige Toscane, Umbria en Lazio. In deze vruchtbare streek kwam de eerste grote beschaving van Italië tot ontwikkeling, eeuwen voor de bloei van het Romeinse Rijk. Tussen 750 en 500 v.Chr. bereikte de Etruskische beschaving haar hoogtepunt. Die periode staat dan ook centraal in de tentoonstelling.

Actueel thema

De Etrusken waren vanaf de 8ste eeuw v.Chr. actief in een handelsnetwerk, samen met o.a. Grieken en Feniciërs. Exotische goederen bereikten Etrurië. Samen met die import kwam ook het gedachtegoed mee. Maar ook migranten beïnvloedden de Etruskische cultuur sterk. Vooral uit de Griekse wereld en het Nabije Oosten streken hout- en bronsbewerkers, aardewerkspecialisten, schilders, beeldhouwers en goudsmeden in Etrurië neer.

De rijke Etrusken lieten zich voluit inspireren door de nieuwe ideeën, gewoonten, technieken en stijlen waarmee ze in aanraking kwamen. Hun godsdienst, architectuur en kunst maar ook festiviteiten en levensstijl werden op een Grieks-oosterse leest geschoeid. De objecten op de tentoonstelling getuigen hiervan. Vaak gaat het om hoogstaand vakmanschap.

Tegelijkertijd waakten de Etrusken erover om hun eigen tradities niet te verloochenen. De Etruskische cultuur was méér dan een samenraapsel van buitenlandse elementen. Het was een boeiende mix van eigen elementen en externe invloeden. Ook dat tonen de objecten op de tentoonstelling duidelijk aan.

Gedeputeerde Igor Philtjens: “Ik vind het bijzonder zinvol dat de provincie Limburg blijft investeren in dit soort van tentoonstellingen. Hier wordt niet alleen een boeiend verhaal vertelt over een eeuwenoude cultuur. De bezoeker kan ook perfect de link leggen naar onze huidige maatschappij. Hier leer je dus over het verre verleden om je blik op de toekomst te verruimen. En zo bouwen we samen aan een betere maatschappij.”

Keur aan stukken

Vrijwel alle objecten komen uit graven van de Etruskische elite. Aardewerk in vele stijlen en vormen, zoals een bijna levensgrote waterkruik met oriëntaalse beschilderingen; serviezen met grote bekkens op driepoten voor de rituele consumptie van wijn; ultrafijne sieraden versierd met gouddraad; tufstenen askisten en bronzen spiegels met mythologische scènes; ranke beelden van krijgers, goden en leuke fabeldieren. Tot de absolute topstukken behoren objecten uit het befaamde Regolini-Galassi graf, een uitzonderlijk rijke Etruskische tombe uit de 7de eeuw v.Chr.

‘De Etrusken – Una storia particolare’ toont stukken uit het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en het Allard Pierson Museum in Amsterdam. Samen met deze musea werd de tentoonstelling in Tongeren ontwikkeld. Daarnaast zijn er heel wat objecten te zien uit collecties van prestigieuze Romeinse musea zoals de Vaticaanse en Capitolijnse Musea, het museum van de Villa Giulia en de archeologische musea van Firenze en Bologna. Ook uit het Rheinisches Landesmuseum (Trier) en het Württembergisches Landesmuseum (Stuttgart) worden er voorwerpen getoond.

Uitzonderlijk zullen ook objecten uit het graf van Eigenbilzen in Tongeren worden tentoongesteld. Het rijkste Keltische graf van België bevat immers ook een Etruskisch object. Het graf/ensemble bevindt zich normaal in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel.

Gedeputeerde Igor Philtjens: “Het is de eerste keer dat dit bijzonder ensemble, dat lange tijd geleden in Eigenbilzen (op amper 20 km. van het museum) gevonden is, nu terug in de eigen regio te zien is. Het is meteen een duidelijk bewijs van de brede contacten die de Etrusken onderhielden met andere volkeren.”

Educatief én gezinsvriendelijk

Maar de tentoonstelling bestaat uit meer dan topstukken. De Etruskische cultuurwereld wordt toegankelijk gemaakt met heel wat filmmateriaal. Zo zijn er filmpjes waarin een expert duiding geeft over de herkomst van de Etrusken, hun unieke taal en merkwaardige religieuze gebruiken zoals het ‘lezen’ van een schapenlever. Ook het technologisch meesterschap van de Etrusken wordt in beeld gebracht. Een andere audiovisuele productie geeft bezoekers inzicht in de handelsstromen en migraties die in die tijd in de mediterrane wereld gangbaar waren. Ten slotte kunnen bezoekers luisteren naar de avonturen van de Griekse held Odysseus, waarmee ook de Etrusken vertrouwd waren.

Uiteraard zijn er geografische kaarten en panelen met teksten. Die zijn bewust erg beknopt en to-the-point gehouden. Ook is er een audioguide beschikbaar voor heldere duiding bij de objecten.

Een twintigtal stukken krijgt extra, kindvriendelijke informatie. Die is eveneens te beluisteren met de audioguide. Doelgroep zijn kinderen en jongeren tussen pakweg 8 en 14 jaar oud. Ze worden aangespoord om aan de hand van de Etruskische objecten na te denken over hedendaagse vormen van contact en uitwisseling.

Speciaal voor hen zijn er ook creatieve workshops. Het Etruskische vakmanschap staat er centraal. De kinderen kunnen bijvoorbeeld een aardewerken vaasje beschilderen in de zogenaamd ‘zwartfigurige stijl’ en gaan aan de slag met lijm, touw, kralen en goudverf om een persoonlijk, oriëntaals juweel te maken.
Een professionele gids begeleidt de workshops en geeft telkens meer uitleg.

Directeur Carmen Willems: “Ons museum heeft een sterke reputatie opgebouwd als kindvriendelijke plek. En met de Sagalassos-tentoonstelling heeft het museum bewezen dat ook moeilijke onderwerpen kinderen en jongeren kunnen boeien als de overdracht goed aangepakt wordt. De nieuwe tentoonstelling gaat ook op dit elan verder. Ze draagt terecht het label ‘kids-proof’”.

Hoog ambitieniveau

Het Gallo-Romeins Museum wil in de eerste plaats wetenschappelijk stevig onderbouwde  tentoonstellingen maken. Ook aan de nieuwe Etrusken-tentoonstelling ging veel onderzoek vooraf. Om een zo breed en gevarieerd mogelijk publiek te bereiken, werkt het museumteam ook samen met de ontwerpers aan een sterk  tentoonstellingsconcept.

Gedeputeerde Igor Philtjens: “Uiteraard willen we zo veel mogelijk mensen warm maken voor een bezoek aan onze tentoonstellingen. Een groot aantal bezoekers betekent vanzelfsprekend ook een grote economische meerwaarde voor de stad en de regio. Cultuur staat nooit op zichzelf, cultuur is in belangrijke mate ook economie. Dat hebben ze hier in de omgeving wel geweten in de periode van de Sagalassos-tentoonstelling. En hopelijk brengen dus ook de Etrusken een grote volkstoeloop op gang. De tentoonstelling is het in alle geval meer dan waard.”