Monumentenwacht Limburg zet zijn expertise in voor het herstel van de schade aan het Waals erfgoed dat door de overstromingen van juli is beschadigd. Vorige week heeft Monumentenwacht Limburg de beschermde kerk, Notre-Dame-des-Récollets in Verviers geïnspecteerd.
Niet enkel menselijk en stoffelijk leed
Na de watersnood van midden juli is niet alleen het menselijke en stoffelijke leed enorm groot. Ook heel wat monumenten en waardevolle interieurs zijn ernstig beschadigd door de kracht van het water. In Wallonië bestaat echter geen organisatie zoals Monumentenwacht. Provincie Limburg engageert zich daarom graag om de expertise van Monumentenwacht Limburg in te zetten. Deze inspectie, met nadruk op het in kaart brengen van de schade veroorzaakt door de overstromingen, moet een duidelijker beeld geven over de noden om een verdere aanpak uit te werken.
Oprichting Nationaal crisiscomité
Om te zorgen dat de hulp voor het zwaar getroffen Belgische culturele erfgoed constructief en gecoördineerd verloopt, was een gezamenlijke en gestructureerde aanpak essentieel. Op initiatief van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium werd daarom een Nationaal crisiscomité opgericht. Hierin bundelen verschillende erfgoedorganisaties uit Vlaanderen en Wallonië de krachten om de toestand van het roerend en onroerend erfgoed in de getroffen gebieden in kaart te brengen, eigenaars en beheerders te ondersteunen en op termijn bij te staan in het herstel en de restauratie. In dit kader stelde CIPAR (Centre Interdiocésain du Patrimoine et des Arts Religieux) de vraag aan de koepelorganisatie Monumentenwacht Vlaanderen om haar expertise ter beschikking te stellen in Wallonië, waar geen evenknie van Monumentenwacht bestaat. Monumentenwacht Limburg zal in eerste instantie de schade aan het interieur van de Notre-Dame-des-Récollets in Verviers in kaart brengen en hierover advies formuleren. Vervolgens bekijken we hoe Monumentenwacht eventueel ook de komende weken nog verder kan bijdragen aan een langetermijnplanning en mogelijke andere inspecties.
Solidariteit versus expertiseopbouw
Niet alleen Wallonië werd midden juli zwaar getroffen door het noodweer. Ook in Limburg liepen verschillende steden en gemeenten onder water. Gelukkig bleven de 820 bij Monumentenwacht Limburg aangesloten erfgoedobjecten gevrijwaard van ernstige waterschade. Hoewel het erfgoed in Limburg geen ernstige schade heeft opgelopen is het enorm belangrijk om te leren uit de gebeurtenissen. Naast de ondersteuning voor het Waalse erfgoed is dit voor Monumentenwacht een goede gelegenheid om te bekijken hoe monumentenwachters in de toekomst zelf snel kunnen handelen als er zich soortgelijke rampen zouden voordoen in Vlaanderen. De constructieve samenwerking tussen Vlaanderen en Wallonië is een belangrijke kans om meer ervaring op te doen rond de gevolgen van overstromingen op het (onroerend) erfgoed in het algemeen.
Monumentenwacht in Vlaanderen
Al bijna 30 jaar stimuleert Monumentenwacht het onderhoud van het waardevolle erfgoed in Vlaanderen en dit onder het motto ”beter voorkomen dan genezen”. Dag in dag uit bieden monumentenwachters ondersteuning en deskundig advies aan eigenaars en beheerders van al dan niet beschermd erfgoed. Dit gebeurt in de eerste plaats door middel van regelmatige inspecties en de bijhorende adviesrapporten. Dankzij de integrale erfgoedbenadering is er een uitgebreide expertise over zowel het bouwkundig erfgoed als het interieur maar evenzeer over o.a. molens en funerair erfgoed.
Historische gebouwen en hun interieurs zijn kwetsbaar, maar enorm waardevol. Daarom tracht Monumentenwacht Limburg eigenaars en beheerders van waardevol erfgoed aan te moedigen om te investeren in regelmatig onderhoud. Best wordt om de vier jaar – ook na restauratie – een inspectie uitgevoerd. Op die manier worden kleine, vaak onzichtbare gebreken tijdig opgemerkt en kunnen ze meteen aangepakt worden. Dankzij deze preventieve aanpak blijft het waardevolle erfgoed optimaal bewaard voor volgende generaties. Bovendien worden dure restauratiekosten vermeden.
“Beter voorkomen dan genezen”
Provincie Limburg zet daarom sterk in op het stimuleren van een preventief erfgoedbeleid in al haar steden en gemeenten. 36 Limburgse steden en gemeenten zijn met één of meerdere erfgoedobjecten aangesloten bij Monumentenwacht Limburg, 15 daarvan via een collectief lidmaatschap. Dat betekent dat ze lidgeld betalen pro rata het aantal aangesloten erfgoedobjecten. Afhankelijk van de gekozen focus worden, naast het erfgoed in eigen beheer, meestal ook kerkfabrieken en in sommige gemeenten zelfs particuliere eigenaars aan het collectief lidmaatschap toegevoegd. De gemeenten vervullen hiermee duidelijk een voorbeeldfunctie, waardoor steeds meer particuliere eigenaars en beheerders de weg vinden naar Monumentenwacht Limburg. De uiteindelijke doelstelling is dat het Limburgse erfgoed regelmatig gemonitord en goed onderhouden wordt.
Meer info over het lidmaatschap vind je op http://www.pcce.be/monumentenwacht