‘De wereld van Bruegel’ vanaf 6 april 2019 in het Openluchtmuseum Bokrijk

02.10.2018 | # # # # # # # # 
Deel dit bericht
De Wereld van Bruegel

In 2019 is het precies 450 jaar geleden dat de Vlaamse schilder Pieter Bruegel de Oude overleed. Het ‘Kunsthistorisches Museum Wien’ (KHM) in Wenen herdenkt dit via een ongeziene overzichtstentoonstelling met meer dan  90 werken van deze Vlaamse Meester. Meteen ook het startschot van de internationale expo ‘De wereld van Bruegel’, die het Openluchtmuseum Bokrijk in samenwerking met Toerisme Vlaanderen organiseert.  Bokrijk bezit dan wel geen schilderijen van Pieter Bruegel de Oude, maar tal van gebouwen en voorwerpen uit onze collectie lijken weggelopen te zijn uit zijn werken. We laten onze bezoekers de landschappen en Bruegeltaferelen in het echt beleven. Je stapt als het ware midden in één van de schilderijen van Bruegel en ontdekt hoe actueel zijn werk nog steeds is. Zo wordt je een spiegel voorgehouden naar het leven van vandaag. In ‘De wereld van Bruegel’ krijgt onder meer het schilderij ‘De strijd tussen Carnaval en Vasten’  een innovatieve vertaling in een belevingsvol Bruegel-parcours. Deze tijdelijke expo opent op 6 april 2019. 

Internationale samenwerking met ‘Kunsthistorisches Museum Wien’
Het Openluchtmuseum Bokrijk werkte naar aanleiding van het Bruegeljaar 2019 inhoudelijk mee aan de Bruegelexpo in het KHM. Dit gebeurde door onderzoeksmatig input aan te leveren over de cultuur en de voorwerpen uit het dagelijks leven in de 16e eeuw in Vlaanderen. En onder toezicht van dr. Sabine Pénot, curator van het KHM, zal Bokrijk in haar eigen expo een mini-tentoonstelling samenstellen met 16e-eeuwse realia die je kan herkennen op ‘De strijd tussen Carnaval en Vasten’.  Bovendien realiseerden KHM en Bokrijk het boek ‘Voorwerp van gesprek – De wereld van Bruegel’. Ook in dit boek wordt ingezoomd op de talrijke alledaagse gebruiksvoorwerpen die Bruegel in dit schilderij in beeld bracht. De objecten zijn zorgvuldig onderzocht en werden met een eigentijdse blik geïnterpreteerd.

Link Bruegel en Bokrijk
Bokrijk focust op het dagelijkse leven van mensen vroeger, nu en in de toekomst: wonen, werken, spelen, leven,… Ook in de werken van Bruegel staat de ‘gewone’ mens met al zijn bijzonderheden centraal.

Wie de werken van Bruegel bekijkt, ziet hoe de schilder verschillende landschappen en indrukken samenbalde tot één sterke compositie. Het Openluchtmuseum Bokrijk is op een gelijkaardige manier samengesteld. Je vindt er een unieke verzameling van meer dan 120 historische gebouwen en tal van gebruiksvoorwerpen die afkomstig zijn uit verschillende Vlaamse regio’s en tijdsperiodes. De eerste conservator, dr. Jozef Weyns, liet zich al vóór de museumopening in 1958 erg inspireren door Bruegel. In die mate zelfs dat hij voorstelde om Bokrijk niet Bokrijk te noemen, maar ‘Bruegelheem’, getuige een nota van Weyns van 20 april 1956 aan de museumcommissie. Die fascinatie voor Bruegel is merkbaar in de omgeving, het landschap en in twee historische gebouwen in het Openluchtmuseum. Zo werd het Woonstalhuis uit Vorselaar indertijd bewust samengesteld naar het voorbeeld van een  16e-eeuwse hoeve die op de schilderijen van Bruegel voorkomt. De Olieslagmolen uit Ellikom (Meeuwen-Gruitrode) stond oorspronkelijk in de buurt van het ‘Ooievaarsnest’ in Peer, wat mogelijk het geboortehuis van Bruegel geweest zou kunnen zijn. Dat is één van de redenen waarom Weyns – vooruitziend als hij was – deze watermolen aankocht en naar Bokrijk liet overbrengen.

Spiegel naar vandaag
‘De wereld van Bruegel’ biedt een eigentijdse beleving van de gebruiken, normen en gewoonten eigen aan het midden van de 16e eeuw. Met deze aanpak gaat Bokrijk verder op de weg die het sinds 2015 is ingeslagen: het leven van alledag, gisteren, vandaag en morgen. Zo ook het project BKRK ‘bokrijk brandmerkt’ rond vakmanschap dat  het dagelijkse leven van vandaag als uitgangspunt neemt om terug te blikken naar het verleden en vooruit te kijken naar de toekomst. Het Bruegelparcours loodst de bezoekers doorheen het Openluchtmuseum langs  8 verschillende plekken waar de verbondenheid met Bruegel echt voelbaar is. Het bekende schilderij ‘De strijd tussen Carnaval en Vasten’  uit 1559 wordt hierbij als leidraad genomen. Pieter Bruegel de Oude bracht in zijn werken een eigenzinnige interpretatie van  maatschappij, politiek en religie en hij bezat als geen ander de gave om de gewone mens met al zijn bijzonderheden vast te leggen. Wie was Pieter Bruegel de Oude? Wat vertelt zijn oeuvre over het dagelijkse leven in de 16e eeuw en hoe valt dit  te vertalen naar het heden? De relevantie van zijn werk wordt helemaal duidelijk op het einde van het parcours. Het slotstuk in de schuur uit Zuienkerke laat de bezoekers reflecteren over zichzelf en de maatschappij. Ze stappen er letterlijk binnen in ‘De strijd tussen Carnaval en Vasten’ en worden zelf één van de figuranten…  Nieuwe technieken versterken de ervaring. Zo kan je het Bruegelparcours ook al ‘gamend’ afleggen en via  ‘augmented reality’ op zoek gaan naar objecten uit het schilderij. Ideaal voor wie met de kinderen op pad is. In de zomer, van 11 juli tot en met 1 september 2019, brengt theatergezelschap Laika – Theater der zinnen 2 maal per dag (3 maal in de weekends) een speciale Bruegelvoorstelling naar het voorbeeld van de rederijkers uit Bruegels tijd. Voor scholen en groepen zijn er  aangepaste programma’s uitgewerkt.

Samengestelde landschappen
Het principe van de ‘samengestelde landschappen’ wordt in de Bruegelexpo treffend geïllustreerd door kunstenaar Frits Jeuris. Op één van de haltes van het Bruegelparcours zal je een replica van Bruegels schilderijenreeks ‘De maanden’ kunnen bewonderen. Eén van de 6 schilderijen is al eeuwen spoorloos. Frits Jeuris creëerde met zijn installatie ‘The Lost Season’ een samengesteld breugeliaans Bokrijklandschap dat het  ontbrekende werk vervangt. Meer nog, het landschap komt in de installatie langzaamaan tot leven…

Lees het artikel in de krant (.pdf)