© Robin Reynders
Wie in google ‘fietspaden Limburg’ ingeeft, krijgt met één muisklik de mooiste toeristische fietsroutes in beide Limburgen gepresenteerd. Onze provincie heeft zich in de laatste decennia als dé recreatieve fietsprovincie van Vlaanderen – en bij uitbreiding de Euregio – ontwikkeld. Het fietsnetwerk in Limburg is echter meer dan een verzameling van fietsknooppunten.
Opdat de fiets als populairste vervoersmodus in onze provincie kan doorbreken, dienen de verschillende types fietsinfrastructuur elkaar wederzijds naar een hoger kwaliteits- en veiligheidsniveau te stuwen. De belevingslijnen die de provincie Limburg alvast uittekent voor het toeristisch fietsroutenetwerk (TFRNW) vormen hierin, samen met de provinciale ondersteuningsimpulsen en partnerschappen, een cruciale hefboom.
Gangmaker
Het Limburgs toeristisch fietsroutenetwerk telt 2.000 km fietspaden. Ongeveer evenveel kilometer fietsinfrastructuur aan bovenlokale functionele fietsroutes doorkruist onze provincie, aangevuld door lokale functionele fietsroutes. Daarnaast beschikt Limburg over zo´n 100 km aan fietssnelwegen die door de gemeenten en de Vlaamse overheid worden beheert en waarvan de realisatie volledig door de provincie wordt gedragen. Met bijna 7.700 km aan fietspaden is de Vlaamse overheid een belangrijke beheerder van fietsinfrastructuur.
In de voorbije 6 jaar keerde de provincie reeds 3,5 miljoen euro uit aan lokale besturen voor investeringen tot vernieuwing en verbetering van het TFRNW. Deze investeringen vertalen zich in een stijgend aantal recreatieve fietsers. Via nieuwe partnerschapsovereenkomsten met de 42 Limburgse gemeenten zet de provincie verder in een op het ABC-principe: autoluw, belevingsvol en comfortabel. De Vlaamse overheid kan het toeristische fietsroutenetwerk aangrijpen als stepping stone voor investeringen in veilige fietsinfrastructuur.
Functioneel fietsverkeer
Uit recent onderzoek naar het verplaatsingsgedrag van de Vlaming, uitgevoerd door de Universiteit Hasselt, blijkt dat in Vlaanderen 67% van de verplaatsingen met de auto wordt afgelegd en 25% per (elektrische) fiets en te voet. Op niveau van de provincie Limburg is dit respectievelijk 73% en 21%. Volgens de recente mobiliteitsbarometer (betrekking op de maanden september, oktober en november 2020) van het verkeersinstituut VIAS verplaatsten de Belgen zich in 2020 vaker met de fiets (11% van alle afgelegde kilometers t.o.v. 7% in 2019). De elektrische fiets verdubbelde in populariteit. De fiets blijkt ook een populaire formule die door de werkgevers wordt aangeboden als flexibel bedrijfsvoordeel.
Toch is, net als in de rest van Vlaanderen, de omslag naar een duurzaam functioneel fietsverkeer ook in Limburg nog geen factum. Door de opkomst van de e-bike kan de gemiddelde afstand van 17,9 km tussen onze woning en het werk eenvoudig al fietsend worden afgelegd. De provincie kan haar krachtige en dynamische motor ook ter bevordering van het functioneel fietsverkeer ontsteken, maar moet hierbij kunnen rekenen op dialoog en steun vanuit Vlaanderen.
Samen focussen op verkeersveiligheid
Een Europese studie uit 2019 leert dat de verkeersveiligheid het belangrijkste obstakel vormt om de fiets te nemen. Investeringen in de aanleg en het onderhoud van veilige functionele fiets-infrastructuur en in het bijzonder van fietskruisingen plaveien de weg naar een duurzaam verplaatsingsgedrag. Met de uitrol van de Fietsbarometer start de provincie Limburg dit jaar een kwaliteitsaudit van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (BFFRNW). Maar ook voor het TFRNW wordt nog voor de zomer een onderzoek opgestart tot het definiëren, inventariseren en aanpakken van veiligheidsknelpunten.
Door deze gevaarlijke (kruis)punten, waar functionele of toeristische fietsinfrastructuur alsook fietssnelwegen op gewestwegen stoten, prioritair aan te pakken, vergroten we het rendement in termen van verkeersveiligheid en zullen meer mensen, ook voor niet-recreatieve doeleinden, regelmatiger voor de fiets kiezen. Vlaams minister van Mobiliteit, Lydia Peeters, legt in haar investeringsprogramma 2021 alvast een belangrijke klemtoon op de fiets. Limburg wordt de Vlaamse proeftuin tot het versneld realiseren van fietsprojecten langs gewestwegen. Voor het aanleveren van waardevolle kennis en informatie, is de provincie de aanspreekpartner bij uitstek.
Alleen door samen, op alle beleidsniveaus (Vlaams, provinciaal en lokaal), te investeren in een fietsvriendelijk kader en duurzame fietsvoorzieningen zorgen we voor veilige fietsomgevingen en een duurza(a)m(er) Limburg!