De Provincie Limburg heeft een belangrijke opdracht inzake cultuur.
Over de gevolgen van de staatshervorming voor het provinciaal cultuurbeleid, werd al veel gesproken.
Het bekende Groenboek beperkte immers de provinciale bevoegdheden tot grondgebonden bevoegdheden. Daarop volgde het Witboek. De aanpassingen aan de relevante decreten die daaruit voortvloeien zijn duidelijk: de provincie heeft wel degelijk een uitdrukkelijke bovenlokale opdracht inzake cultuur!
- Zo blijven we bibliotheken ondersteunen via een streekgericht bibliotheekbeleid
- Zo blijven we een erfgoedbeleid voeren, zowel inzake cultureel als onroerend erfgoed
- Zo blijven we een kunstenbeleid voeren via een platformwerking EN ondersteunen we initiatieven van BOVENLOKAAL BELANG die Vlaanderen niet STRUCTUREEL ondersteunt.
CULTUUR IS NODIG
Het is een goede zaak dat we als provincie een cultuurbeleid kunnen voeren: Inzetten op cultuur is nodig … Meer dan ooit!
In economisch moeilijke tijden wordt het sociale weefsel immers broos. Mensen leven meer OP zichzelf. Meer VOOR zichzelf. Het samenhorigheidsgevoel dreigt te verdwijnen.
Cultuur daarentegen brengt mensen samen, verruimt hun blik op de wereld, maakt hen weerbaarder en biedt antwoorden op de vragen van morgen.
Daarom is het onze missie om ervoor zorgen dat ZOVEEL mogelijk Limburgers gebruik kunnen maken van een kwalitatief en toegankelijk Cultuuraanbod in Limburg.
DRIE PIJLERS
Om dit te kunnen verwezenlijken, bouwen we ons cultuurbeleid op rond drie pijlers. Drie pijlers die het fundament vormen van een toegankelijk en kwalitatief Cultuuraanbod:
- Samenwerken door het leggen van verbindingen
- de eigen culturele instellingen als wegwijzer en
- talent als motor van creativiteit
Pijler 1: Samenwerking door het leggen van verbindingen
Samenwerking heeft te maken met het leggen van de juiste verbindingen: tussen disciplines, tussen thema’s, tussen gemeenten en tussen beleidsdomeinen. Zowel binnen als buiten Limburg. We gaan niet enkel zelf samenwerken met onze partners. We willen ook andere actoren aanzetten tot onderlinge samenwerking.
Over muren heen kijken en muren afbreken.
Een mooi voorbeeld hiervan zien we binnen Cultuurplatform waar gemeenten en kunstenorganisaties samenwerken in verschillende disciplines: film, dans, muziek en design. Door programmatie en communicatie af te stemmen en betreffende middelen samen te leggen, creëren we een meerwaarde voor de deelnemende organisaties en de kunstenliefhebber.
Binnen het streekgericht bibliotheekbeleid begeleiden we lokale besturen om een kwalitatieve bibliotheek uit te bouwen. We creëren gemeenschappelijke en overkoepelende instrumenten voor schaalvergroting, verhogen de efficiëntie en breiden de competenties uit. Dat gebeurt via het bovenlokaal provinciaal Bibliotheeksysteem. Via de gezamenlijke aankoop van materiaal voor leesbevordering en boeklabels. Maar ook door samenwerkingsverbanden tussen bibliotheken te faciliteren en te ondersteunen.
Samenwerking gebeurt niet alleen binnen onze Limburgse grenzen maar ook ver daar buiten. Zo start Z33 een coproductie op met het Vitra Design Museum rond de designer-kunstenaar Konstantin Grcic. Het VDM is een Duits museum dat zich situeert op de site van meubelgigant Vitra. Deze tentoonstelling zal 4 jaar lang de wereld rondreizen. Op die manier tonen we de creativiteit van Limburg aan de wereld én halen we de wereld naar Limburg. Deze internationale samenwerking is een springplank om nog meer Limburgse projecten internationaal te lanceren.
De provincie heeft daarnaast nóg een belangrijk instrument om bovenlokaal werk te stimuleren. Een doordacht subsidiebeleid is noodzakelijk om het Limburgs cultuurbeleid concrete vorm te geven. We passen de huidige subsidiereglementen aan naar een meer efficiënt en transparant subsidie-instrumentarium. Uitgangspunt hiervan moet zijn: “keep it simple”. Simpel voor zowel de indieners als de provinciale administratie. Zodat er geen administratieve overlast meer is. Zo creëren we een kader waarbinnen we impulsen kunnen geven om bovenlokale samenwerkingsprojecten uit te bouwen. En werken we samen met de sector aan een rijker en toegankelijk cultuuraanbod.
Pijler 2: Provinciale culturele instellingen als wegwijzer
Z33, het Gallo-Romeins Museum, de Provinciale Bibliotheek en het Provinciaal Domein Dommelhof hebben als provinciale instellingen een voorbeeldfunctie.
Zij bereiken een groot publiek, verbinden lokale initiatieven en zijn een wegwijzer in Limburg en ver daarbuiten. Vanuit hun unieke positie kunnen zij aanvullend werken, samenwerkingen opzetten en het voortouw nemen. Zij kunnen inzetten op de educatieve en toegankelijk culturele projecten die een inspiratiebron zijn voor vele anderen.
Zo is er de Provinciale Bibliotheek die jaarlijks meer dan 700 000 kinderen, jongeren, studenten, volwassenen en ouderen bereikt. Haar zeer uitgebreide publiekswerking. Haar collectie die zich richt op een brede waaier van bezoekers. Haar werking binnen de Vlaamse erfgoedbibliotheek. Haar relatie met Limburgse hogescholen en universiteiten. Dit alles maakt van de Provinciale Bibliotheek Limburg een unieke plaats die ruimte biedt voor de opbouw van bibliotheekexpertise. Een expertise die we met plezier ter beschikking stellen van andere bibliotheken.
Het Provinciaal Domein Dommelhof investeert ook de volgende jaren in de versterking van haar netwerk. Ze profileert zich als een publieke creatieplaats voor podiumkunsten waar ontdekking, talentontwikkeling, creatie/productie en vorming samenkomen.
Het Gallo-Romeins Museum plaatst het verleden in een hedendaagse context en biedt informatie aan op kindermaat. Het museum zet extra in op laagdrempeligheid. Met de organisatie van een schools én buitenschools programma zoals activiteiten tijdens schoolvakanties. Ook de nieuwe tentoonstelling ‘Vikingen’ gaat voluit voor het label ‘Kidsproof’.
Z33 heeft op zijn beurt een uitgebreid aanbod aan educatieve projecten voor alle leeftijden: creatieve schoolvakanties voor kinderen, educatieve klaspakketten, kunst in de klas, scholenprojecten, kunstkampen,… Dit voor een brede doelgroep van 5 tot 25 jaar.
Dus door te investeren in onze instellingen, investeren we in een Sociaal Limburg, voor en door Limburgers.
Pijler 3: Talent als motor van creativiteit
Zonder talent en creativiteit is er geen toekomst.
Via een geïntegreerde aanpak van programma’s zoals Toegepast, Takt, Stroom en Stroom Literair zetten we in op ondersteuning en begeleiding van dit talent. Zo krijgen geselecteerde laureaten via Toegepast alle kansen om een jaar lang hun visie verder te ontwikkelen en nieuw werk te creëren. Ze worden hierbij financieel ondersteund, begeleid door coaches en kunnen terugvallen op de expertise en het netwerk van Cultuurplatform Design en Z33. Een soort van minionderneming voor creatief talent.
Talentontwikkeling mag niet stoppen na dit traject. Daarom blijven we de vorige deelnemers van het Toegepast-traject ondersteunen: we verwijzen opdrachtgevers naar hen door en introduceren hen in netwerken.
Ook het huidige project ‘First we take The Hague, then we take Berlin’ ondersteunt het aanwezige Limburgse talent. In de residentie van de Belgische ambassadeur in Den Haag tonen we een jaar lang 20 jonge én gevestigde Limburgse kunstenaars. Naast de tentoonstelling, organiseren we ook thematische events in de residentie.
Tijdens het ontmoetingsmoment ‘Aan tafel bij de buren’ brengen we in december Limburgse creatieve ondernemers in contact met Nederlandse ondernemingen. Op deze manier creëren we zichtbaarheidskansen voor Limburgs talent én verkoopkansen voor de kunstenaars die in de residentie exposeren.
We doen niet alleen aan talentontwikkeling om een goed en kwalitatief cultuuraanbod te garanderen, maar ook om kunstenaars kansen te geven, om ze ruimte te geven zodat hij of zij zich kan ontplooien en vanuit zijn of haar kritische geest naar de wereld kijkt en mee tekent aan het Limburg van morgen. Via spillovers wordt op deze manier ook creativiteit – die broodnodig is voor onze bedrijven – geïnjecteerd in de klassieke economie. We moeten dus niet langer de discussie voeren over wat cultuur kost. Wel over wat het op brengt: economisch en maatschappelijk.
Kortom, de provincie blijft investeren in cultuur. Het is hierin belangrijk om de drempel voor cultuurbeleving zo laag mogelijk te leggen. Dit mag echter niet ten koste gaan van kwaliteit. We willen dus de drempel laag en de lat hoog leggen. Op die manier zorgen we voor meerwaarde.
Meerwaarde voor:
- de Limburgers: door een culturele omgeving met een gevarieerd aanbod te scheppen. Die mensen uitdaagt en inspireert, die het lokale sociale weefsel versterkt, en die Limburg profileert als een cultureel aantrekkelijke regio.
- kinderen en jongeren: door cultuureducatie en cultureel bewustzijn stimuleren. Zodat de kans groter wordt dat kinderen en jongeren later deelnemen aan cultuur.
- cultuurmakers: door een kader te creëren waarin creativiteit gestimuleerd wordt en vernieuwende culturele prikkels ontstaan. Voor hen moet de provincie een lanceerplatform worden voor hun carrière.
- steden en gemeenten: door hen aanmoedigen om bovenlokaal samen te werken bij culturele programmatie en bij de inzet van middelen.
Een Sociaal Limburg is een Limburg met warme en open Limburgers die zich met elkaar verbonden voelen.