Voor 100 dagen wordt Z33 een plek voor productie: de begijnhofhuisjes in Hasselt en het C-mine Designcentrum in Genk worden omgevormd tot werkplekken voor kunstenaars en ontwerpers die alternatieve vormen van productie en creatie voorstellen.
“De provincie Limburg en Z33 staan voor onderscheidende projecten die inhaken op maatschappelijke tendensen. MANUFACTUUR 3.0 is onderdeel van een langlopend traject van internationale tentoonstellingen die Z33 de voorbije jaren heeft ontwikkeld en waarin nieuwe vormen van leven en werken in een stedelijke context centraal staan. Z33 brengt deze nieuwe inzichten nu naar Hasselt en Genk in een vernieuwend, dynamisch tentoonstellingsmodel”, aldus gedeputeerde van Cultuur Igor Philtjens.
We leven in een tijd die gekenmerkt wordt door technologische, economische en klimatologische omwentelingen. Vaststaande modellen en systemen worden op losse schroeven gezet. Technologische ontwikkelingen als 3D-printing, The Internet of Things, maar ook een sterker ecologisch bewustzijn zetten aan tot het heroverwegen van het bestaande economische systeem en het heersende industriële productiemodel. Ook kunstenaars en ontwerpers reflecteren op deze veranderende verhoudingen en stellen zich als actieve producenten en kritische observatoren op in dit debat.
Z33 presenteert met MANUFACTUUR 3.0 innovatieve ideeën en afwijkende oplossingen waardoor de discussie over een wenselijke en leefbare toekomstige maatschappij wordt gestimuleerd. centraal staat de vraag hoe designers en kunstenaars nieuwe inzichten kunnen genereren en kunnen bijdragen aan nieuwe economische modellen.
Vernieuwend tentoonstellingsmodel
MANUFACTUUR 3.0 is een productieplek die voortdurend in verandering is. De focus verschuift van product (eindresultaat) naar proces (productieproces). Deze verschuiving is ook zichtbaar in de praktijk van heel wat hedendaagse ontwerpers en kunstenaars. Tijdens de 100 dagen van de tentoonstelling hebben de deelnemers een eigen werkruimte/atelier ter beschikking en maken ze er nieuw werk. Bezoekers zullen steeds een andere tentoonstelling aantreffen.
Work-in-progress in de begijnhofhuisjes
Het tentoonstellingsluik in Hasselt vindt plaats in de begijnhofhuisjes van Z33.
De bezoeker legt een route door de huisjes af, waar zowel work-in-progress als bestaande werken in de ateliers worden getoond. De deelnemende kunstenaars en ontwerpers zullen geregeld aanwezig zijn in hun werkplaats.
Een greep uit de projecten:
Hacking Households, een samenwerkingsverband tussen designers, zoekt naar alternatieven voor de productiemodellen van huishoudelijke objecten. Elektronische apparaten kennen een beperkte levensduur en zijn zo ontwikkeld dat ze niet eenvoudig kunnen worden gerepareerd of aangepast. Door deze apparaten te produceren als open hardware, volgens het principe van open software, kunnen de producten worden gedeeld, aangepast, gerepareerd en omgevormd tot andere objecten.
In Office of Shared Knowledge tracht Eugenia Morpurgo een brug te slaan tussen open source kennis en productiesystemen en potentiële gebruikers. Hoe kan digitale fabricatie breder ingezet worden voor sociale innovatie en voor bijvoorbeeld gezondheidszorg, educatie en voedselproductie?
Fotograaf Kristof Vrancken gaat op zoek naar natuurlijke methodes voor het ontwikkelen van foto’s via het anthotype procedé: de foto’s worden ontwikkeld met lokale plantaardige kleurstoffen, bij voorkeur gevonden op de plek waar de foto werd genomen. Hierdoor ontstaat een bewustwording van tijd, lokale grondstoffen en het ontwikkelingsproces. Het vormt een kritisch tegengewicht voor de hedendaagse snapshotcultuur.
Het Nederlandse Atelier NL maakt gebiedseigen producten die laten zien hoe rijk de aarde is en hoe waardevol lokale grondstoffen zijn. Elke grondstof levert een ander product en vertelt een ander verhaal. Voor MANUFACTUUR 3.0 brengt Atelier NL de grondstoffen in kaart die in Hasselt en Genk aanwezig zijn. Afhankelijk van die materialen wordt onderzocht of een klei- of glasservies met jeneverglaasjes uit lokaal zand kan worden ontwikkeld.
Kunstenaars Z33: Eugenia Morpurgo (IT), Atelier NL (NL), Henriëtte Waal (NL), KOPIJ (BE), Kristof Vrancken (BE), Hacking Households (UK), Henrique Nascimento (PT), Stijn Van Dorpe (BE), Rotor (BE), Girls Like Us (NL).
Lokale productie in Genk
In het C-mine Designcentrum worden drie projecten getoond die direct gelinkt zijn aan de omgeving van Genk: de lokale grondstoffen en productieplekken, tradities en kennis.
Zo gaat Andrea de Chirico op zoek naar lokale grondstoffen en productieplekken om ‘superlokale’ producten te maken binnen de grenzen van de stad.
Eugenia Morpurgo zet lokale grondstoffen en kennis in om haar open source schoenen te ontwerpen.
Ben Hagenaars en Pablo Calderon (De Andere Markt ) willen het kweken van paddenstoelen op koffiegruis verder ontwikkelen in Genk. Hierbij wordt gestreefd om reeds aanwezige lokale ideeën te ondersteunen.
Kunstenaars C-mine Designcentrum: Andrea de Chirico (IT), De Andere Markt (Ben Hagenaars (BE) + Pablo Calderon (CO)), Eugenia Morpurgo (IT)
Op weg naar een nieuw Z33
Het tentoonstellingsmodel van MANUFACTUUR 3.0, waarbij designers en kunstenaars worden uitgenodigd om gedurende drie maanden in residentie nieuw werk te maken, kan opgevat worden als een eerste try-out voor toekomstige experimentele modellen in het nieuwe gebouw van Z33.* Enerzijds zet het in op een meer duurzame samenwerking, door verschillende en langer lopende trajecten met kunstenaars en ontwerpers uit te bouwen. Anderzijds onderzoekt het de mogelijkheden van residenties.
Z33 ontwikkelt daarnaast de komende jaren de onderzoeksstudio WERK, die als onderliggende researchbasis verschillende tentoonstellingen met elkaar zal verbinden. MANUFACTUUR 3.0 situeert zich als eerste project binnen dit breder onderzoek.
Stadstriënnale Hasselt-Genk
MANUFACTUUR 3.0 kadert in het multidisciplinaire kunstenfestival Stadstriënnale Hasselt-Genk TRADEMARKS.
Vaak zijn beeldmerken zo met het product vervlochten dat ze onzichtbaar worden. Nochtans is alles wat je vandaag hoort, ziet, proeft, ruikt of voelt, ‘gemerkt’ of beter ‘getrademarkt’ met logo’s en verhalen. Je staat er gewoon niet bij stil hoe je dagelijks met merk- of bedrijfsnamen overspoeld wordt.
Vanaf 1 oktober 2016 richt het multidisciplinaire kunstenfestival Stadstriënnale haar schijnwerpers op deze TRADEMARKS. Via hedendaagse kunst, mode, design, muziek en fotografie gaat de Stadstriënnale in Hasselt en Genk op artistieke manier op zoek naar de verhalen achter originaliteit, innovatie en persoonlijke branding. Verscheidene tentoonstellingen, socio-artistieke projecten en tientallen boeiende activiteiten nemen je mee op een 100 dagen durende rollercoaster van logomania.
Stadstriënnale Hasselt-Genk is een samenwerking tussen verschillende partners: Het Stadsmus, Jenevermuseum, Z33, Modemuseum Hasselt, Cultuurcentrum Hasselt, Stadscampus UHasselt, Provincie Limburg, Stad Hasselt, Stad Genk en C-mine.
Hoe past MANUFACTUUR 3.0 binnen TRADEMARKS?
MANUFACTUUR 3.0 focust op lokale grondstoffen en productie in de regio Hasselt-Genk. Het concept TRADEMARKS wordt benaderd vanuit het perspectief van ‘handelsmerk, kenmerken van een regio’. Met grondstoffen uit de regio worden de specifieke kenmerken en mogelijkheden ervan (her)ontdekt. In deze context kunnen ook nieuwe producten ontstaan die mogelijk nieuwe ‘trademarks’ voor de regio kunnen worden.
* Vleugel ’58 is vanaf deze zomer gesloten voor verbouwingswerken in afwachting van de nieuwbouw naar het ontwerp van architecte Francesca Torzo. Vleugel ’58 zal samen met de nieuwbouw het nieuwe huis voor Z33 vormen. De opening is voorzien voor 2018.
Meer over de Stadstriënnale Hasselt-Genk: www.stadstriennale.be
(Foto © Kristof Vrancken / Z33)