De Campine is een erkend en geliefd kippenras dat wereldwijd te vinden is, van Groot-Brittanië en Ierland tot Canada, de VS en Zuid-Afrika. In België kwam dit ras tot voor kort niet meer voor. Nochtans liggen de wortels van de Campine in de regio Kempen. Deze kip is een rechtstreekse afstammeling van het uitgestorven Kempisch hoen. Een Vlaamse liefhebber haalde in 2013 de eerste Campines terug naar België maar ondertussen zijn er al zeven enthousiaste kwekers, ook wel Campinisten genoemd, aan de slag gegaan. Hun doel: de Campine herintroduceren in de Lage Landen.
“Vandaag krijgen de eerste raszuivere dieren, drie jonge hennen en een haantje, een nieuw onderkomen op het erf van een boerderij in het Openluchtmuseum van Bokrijk”, zegt Igor Philtjens, voorzitter van vzw Het Domein Bokrijk en gedeputeerde van Toerisme, Cultuur en Erfgoed. “En dat is niet toevallig, want ook ons zogenaamd ‘levend erfgoed’ maakt deel uit van het museum dat de cultuur van het dagelijkse leven op het platteland verbeeldt.”
Levend erfgoed
Het Openluchtmuseum van Bokrijk telt verschillende ‘oude’ Belgische dierenrassen zoals het Belgisch trekpaard, het Piétrain varken, het Mergellandschaap en de Ardense Voskop of het Lakenvelderrund. De totale veestapel bestaat uit zowat 150 dieren. De dieren kunnen rekenen op heel wat belang stelling van de bezoekers en zorgen letterlijk voor de verlevendig ing van het Openluchtmuseum. Daarnaast werkt Bokrijk bewust aan de instandhouding van deze rassen via diverse kweekprogamma’s. Behalve een rijke verzameling aan historische gebouwen en voorwerpen, geeft het Openluchtmuseum ook immaterieel cultureel erfgoed – rituelen, verhalen en technieken – én levend erfgoed een plaats in haar collectie.
“Het gebeurt niet vaak dat een verdwenen ras opnieuw op de kaart wordt gezet. We beschouwen deze Campines als een mooie aanwinst voor onze bestaande collectie pluimvee,’ zegt Igor Philtjens. In het museum komen momenteel reeds de Goud- en Zilverbrakel en de Mechelse hoen voor. De nieuwe kippen zijn te bewonderen op het erf van de boerderij uit Oevel, aan het Kempens dorpsplein.
Roemrijk verleden
Het vroegere Kempisch Hoen kwam eeuwenlang voor in de huidige provincies Antwerpen (BE), Noord-Brabant (NL) en de noordelijke helften van beide Limburgen. Het had een uitstekende reputatie als leghoen en stond bovendien bekend om haar verfijnde vlees dat zelfs aan wild deed denken. De chauvinistische Fransen plaatsten haar trouwens op hetzelfde niveau als hun Poule de Bresse, niet slecht voor een Kempisch kieken. Deze kwaliteiten leidden tot een groeiende interesse in Engeland, waar het ras zelfs de prestigieuze titel ‘The Everyday Layer’ kreeg. Heel wat Belgische kwekers verkochten hun hennen in grote getale aan buitenlandse kopers. De Engelsen zetten het ras naar hun hand door er nog wat Brakelbloed aan toe te
voegen en noemden deze variant de ‘English Campine’.
Via Engeland werd deze Campine naar Amerika verscheept. Daar werd het in 1914 toegelaten tot de ‘American Standard of Perfection’, een officiële er kenning door de American Poultry Association. In eigen land verdween de Campine helemaal van de kaart als gevolg van de eerste Wereldoorlog en de toenemende industrialisatie van de agro-industrie.
De terugkeer van de Campine
Het is de bedoeling om de Campine geleidelijk aan weer ingang te laten vinden in België en Nederland. Als enige Vlaamse regio zonder authentiek pluimveeras verdient de Kempen de terugkomst van deze koppige overlever. Bij het kweken wordt verder geselecteerdop kenmerken van het Kempisch hoen van weleer ,om zo op termijn een hernieuwde standaard voor dit ras te kunnen opstellen. Voor de gewone liefhebber is heteveneens een aanrader om in het kippenhok een plaatsje te voorzien voor deze sierkip uit eigen streek. De Campine is namelijk sterk, weinig veeleisend en goed bestand tegen ziektes waardoor ze het hele jaar door eieren legt. Ook op de menukaart van vooruitziende restaurants zal dit smakelijk stukje streekproduct niet misstaan. Op www.campines.be vinden geïnteresseerden meer informatie over het ras en een lijst met kwekers.