Op zondag 20 juli kan je in Bokrijk oude stoommachines in actie zien tijdens de derde Bokrijkdag. “De Bokrijkdagen staan in het teken van ons rijke culturele erfgoed”, aldus gedeputeerde van Toerisme, Cultuur en Erfgoed Igor Philtjens, tevens voorzitter van vzw Het Domein Bokrijk. “Elke zondag wordt er een ander historisch aspect belicht en gelinkt aan het heden. Op die manier wil Bokrijk een eigentijds venster op het verleden bieden.” Na een rondtrekkend circus en boerderijdieren, is het nu zondag dus de beurt aan indrukwekkende stoommachines uit het begin van de 20ste eeuw.
De uitvinding van de stoommachine
Vandaag de dag werken grote machines veelal op benzine of elektriciteit. Dit is echter niet altijd het geval geweest. In het Openluchtmuseum van Bokrijk ondervinden bezoekers op welke manieren men vroeger energie opwekte. Men maakte bijvoorbeeld gebruik van wind- en watermolens, van vuur en van de kracht van trekdieren. In de 18de eeuw kwam daar stilaan verandering in. Het was oorspronkelijk Thomas Newcomen die in 1712 een eerste soort van stoommachine ontwikkelde: de atmosferische stoommachine. Maar het was niet tot James Watt er tussen 1763 en 1775 de nodige aanpassingen aan deed, dat de zogenaamde moderne stoommachine ontstond. Een uitvinding die het begin van de industriële revolutie inleidde, waarin arbeid plots verricht kon worden door middel van stoomkracht, in plaats van dierlijke of natuurlijke krachten.
Stoommachines te land en te water
Zondag 20 juli staat het Openluchtmuseum voor één keer volledig in het teken van stoomkracht. Bezoekers krijgen de kans om stoommachines uit het begin van de 20ste eeuw te bewonderen. Op het Kempens dorpsplein treedt de stoomwals ‘Old Smokey’ uit 1930 in actie. Deze machine is afkomstig uit de fabriek van John Fowler & Co, wiens stoommachines wijdverspreid waren in Europa ten tijde van de industriële revolutie. Naast deze stoomwals zijn er ook tal van andere stoommachines te bewonderen. Zo kunnen bezoekers stoomtractoren en een zaagbank, aangedreven door zo’n stoomtractor, in werking zien. En ook op het water komen de stoommachines in actie. Zo zullen enkele stoomboten op de vijver dobberen tijdens een demonstratie varen met stoomboten.
Een ritje met de stoomtrein
Vandaag de dag worden de meeste treinen in België aangedreven door middel van elektriciteit. Hier en daar rijdt nog een dieseltrein, maar stoomtreinen zijn al jaren uit ons sporennetwerk verdwenen. Wie toch eens graag zou meerijden met een stroomtrein, krijgt echter vandaag zijn kans. Bezoekers kunnen namelijk een ritje maken met de stoombus of met de miniatuurstoomtrein in museumdeel ‘De Kempen’. Daarnaast zijn op het dorpsplein ook tal van stoommachines op schaal te bewonderen, waaronder een stoomlocomotief. Deze schaalversies werden vervaardigd door Stoomgroep Limburg, een vereniging enthousiaste liefhebbers van zowel oude als hedendaagse aandrijftechnieken. En ook aan de kleinsten is er gedacht. Kinderen mogen zich uitleven in het knutselatelier, waar ze zelf bootjes leren maken door middel van origamitechniek. Plezier voor jong en oud dus!