Via het project ‘bokrijk brandmerkt’ (BKRK) zet het openluchtmuseum van Bokrijk resoluut in op vakmanschap en innovatie. Voor het vakmanschap houtbewerking sloot Bokrijk een samenwerking met het theater- en architectuurcollectief TAAT (Theatre as Architecture Architecture as Theatre). TAAT ontwierp de afgelopen maanden samen met 5 jonge Vlaamse en Nederlandse ontwerpers én met medewerking van externe experten en vakmensen van Bokrijk een houten bouwpakket onder de naam BOKRIJK SENGU. Deze naam verwijst naar een Japans bouwritueel. “Vandaag wordt BOKRIJK SENGU samen met het publiek opgebouwd in het openluchtmuseum”, zegt Igor Philtjens, voorzitter van vzw Het Domein Bokrijk en gedeputeerde van Toerisme, Cultuur en Erfgoed. “Dit project is 100% Bokrijk. Zo zijn de houtverbindingen geïnspireerd door technieken van vroeger en is het hout afkomstig van sparren uit het park die om veiligheidsredenen zijn gekapt. Op deze manier krijgen zij een nieuw leven.”
SENGU
De naam verwijst naar een ritueel proces uit de Japanse tempelbouw. Om de 20 jaar wordt een tempel – zoals bijvoorbeeld de Grand Shrine in de stad Ise – op exact dezelfde wijze heropgebouwd naast de oude tempel die als voorbeeld dient. “BOKRIJK SENGU neemt dit proces van fysieke en mentale overdracht van kennis en informatie als startpunt om na te denken over de toekomst van vakmanschap in een hedendaagse context”, zegt architect Breg Horemans die samen met theatermaker Gert-Jan Stam het collectief TAAT vormt. “Naar analogie met deze procesmatige aanpak hebben ook wij de ‘rituele’ connectie met het materiaal en met de verschillende handelingen centraal gesteld tijdens de voorafgaande ontwerpweekends. De nadruk lag steeds op het hoe en het waarom van elke handeling in het maakproces zoals het kappen van het hout, het verzagen, stapelen, verbinden en bouwen.” Het uiteindelijke doel is om dit bewustwordingsproces over te brengen naar de bezoekers van het openluchtmuseum tijdens de bouwdag op 24 juli.
Participatief traject
TAAT benaderde het project vanuit het ‘Do It Together’-principe: niet de architect staat centraal bij het ontwerp en de realisatie van het bouwwerk, wel iedereen die eraan meewerkt. Het ontwerp en de ontwikkeling van BOKRIJK SENGU zijn ontstaan uit een samenwerking tussen vijf jonge ontwerpers uit Vlaanderen en Nederland: Bas Vrehen, Frederic Schobben, Jolien Naeyaert, Sylvie Hagens en Ward Delbeke (dRAW). Samen gingen zij de uitdaging aan om een strategie te bedenken die de houtverbinding als metafoor voor sociale verbinding voorop stelt.
Climax op 24 juli
Het bouwprincipe van BOKRIJK SENGU vertrekt van een oppervlakte van 11×5 meter, die in twee zones is verdeeld. Zone A bevat de startvorm, een eenvoudig opgebouwd volume met een sterke belevingswaarde dat als voorbeeld dient om bezoekers warm te maken voor deelname. Veld B is volledig leeg bij aanvang. De uitdaging bestaat erin om alle bouwblokken van veld A naar veld B te verplaatsen en zo een nieuwe bouwvorm – en dus een nieuwe beleving – te creëren. Tijdens de Bokrijkdag rond Vakmanschap kan het publiek samen met de designers meebouwen aan dit paviljoen. “Met deze unieke beleving ontsluiten we vakmanschap van vandaag, gisteren en morgen op een eigentijdse manier. Het uiteindelijke resultaat is een volledige co-creatie van bezoekers, ontwerpers en vakmensen”, zegt Igor Philtjens nog.
Vakmanschap in al zijn facetten
Tijdens de Bokrijkdag – Bokrijks Vakmanschap op zondag 24 juli kunnen de bezoekers trouwens kennis maken met een breed spectrum aan vakmanschap. Heel wat vakmensen met uiteenlopende talenten demonstreren de hele dag lang hun kennis en kunde in het openluchtmuseum. Zo kan je de lederbewerker, wolverver, pottenbakker of smid aan het werk zien. Er zijn demonstraties touwslaan en hout zagen in de zaagkuil en tal van initiaties zoals smeden, glas in lood bewerken, weven of figuren uit hout snijden. De erfgoedtuiniers beantwoorden alle vragen over kruiden en tuinieren. Ook hedendaagse ontwerpers zoals Frits Jeuris en Lore Langendries komen aan bod: ontdek 3D-technologie, innovatief textiel en re- en upcycling. De dames van de Paskamer creëren een stijlvol en modieus trouwkleed van gebruikte kledingstukken die in Bokrijk zijn ingezameld, een creatieve manier om oude spullen nieuw leven in te blazen.
Meer over TAAT
Tijdens hun succesvolle samenwerking voor KHOR I, een ‘Doe het zelf’-theaterinstallatie voor de Floriade 2012 in Venlo, ontdekten theatermaker Gert-Jan Stam en architect Breg Horemans hoe hun afzonderlijke disciplines elkaar konden versterken en verrijken. Dit leidde tot de oprichting van TAAT en het begin van internationale projecten als HALL33, KHOR II en PlayGround. TAAT werkt op het snijvlak van theater, architectuur, beeldende kunst en design. Vanuit deze multidisciplinaire benadering wordt het spanningsveld opgezocht tussen performance en het ‘narratieve potentieel’ van ruimte. Het werk van TAAT getuigt van een grote maatschappelijke betrokkenheid en legt een sterke nadruk op proces, ‘Do It Together’, ‘ownership’ en co-creatie.
Meer info: www.bokrijk.be
> Lees de artikels in de krant (.pdf)